4 cấp độ của sự tự tin

Lòng tự tin được xây dựng từ những tháng đầu tiên của cuộc đời.

Tính cách, thái độ của cha mẹ ta, sự tiếp xúc với thế giới bên ngoài, sự xã hội hóa cũng như môi trường mà ta lớn lên tạo điều kiện cho sự phát triển của lòng tự tin, không chỉ đối với chúng ta, mà còn đối với người khác, với cuộc sống và sự tồn tại nói chung.

Sự tự tin bên trong

Năm đầu tiên

Trong năm đầu tiên của mình, đứa trẻ phát triển cảm giác “an toàn nội tâm” thông qua tiếp xúc cơ thể với mẹ. Thông qua xúc giác, cảm giác cơ thể, trẻ sẽ nhận thức được cái “vỏ bọc” thể chất của mình, về vị trí đứa trẻ chiếm giữ.

Cấp độ đầu tiên này cho phép bạn có được cảm giác yên bình và sự vững chắc khi đối mặt với các tình huống, và giảm thiểu nỗi sợ hãi bị bỏ rơi. Ta cảm thấy hài lòng về bản thân.

Khi thiếu sự tự tin đó …

Sự thiếu tiếp xúc trong giai đoạn này sẽ tạo ra cảm giác bất an sâu sắc, sau này có thể chuyển thành cảm xúc (sợ cô đơn, bị bỏ rơi, v.v.), vấn đề thể chất (rượu, thức ăn, v.v.), phụ thuộc về vật chất hoặc tư tưởng (công việc, tôn giáo…).

Từ 2 đến 3 tuổi

Trong khoảng thời gian từ 2 đến 3 tuổi, đứa trẻ bắt đầu giành được quyền tự chủ từ cha mẹ và những người xung quanh. Trong “thời kỳ nói không” nổi tiếng này, đứa bé bắt đầu tách mình ra khỏi quyền lực của cha mẹ và tìm cách khẳng định cá tính của mình. Thông qua những gì đứa trẻ từ chối, trẻ rút ra những nét chính về tính cách của mình và tìm hiểu xem nó muốn gì, thích gì.

Mức độ tự tin thứ hai này giúp ta có thể xác định “cái tôi” của mình thông qua cảm xúc, tình cảm, suy nghĩ của ta và khẳng định cá tính của ta. Chính nó là cái hướng dẫn cho những lựa chọn, quyết định, mong muốn của chúng ta…

Khi thiếu sự tự tin đó…

Nếu bị kìm nén, bị làm mất giá trị hoặc bị từ chối trong giai đoạn này, đứa trẻ sẽ có xu hướng ức chế bản thân, bằng cách phát triển một thái độ phục tùng, hoặc ngược lại, phản đối mọi thứ một cách có hệ thống và sống trong sự chối bỏ.

Sự tự tin… đặc thù của nữ hay nam?

Sự tự tin thường là đặc quyền của đàn ông hơn phụ nữ. Bất kể địa vị của họ hay vai trò mà họ đã nắm giữ từ lâu trong xã hội, các xu hướng phân tâm học nhất định (Freud, Lacan, v.v.)giải thích sự khác biệt này bằng thực tế rằng “người phụ nữ” được định nghĩa là một sự phủ định, một “không phải đàn ông”, nghĩa là không có giới tính nam. Trên thực tế, cô gái nhỏ thường là nạn nhân của “sự thiến vô thức” này và phải tuân theo nhiều hình mẫu hành vi hơn để bù đắp cho “sự thiếu hụt” này và được công nhận là một cá nhân.

Tự tin vào kỹ năng của bản thân

Sự học tập

Sau đó, thông qua việc học, đứa trẻ tiếp tục có được quyền tự chủ bằng cách tìm cách tự làm mọi việc. Đứa trẻ muốn tự mặc quần áo và tắm rửa, tham gia vào các hoạt động gia đình, cư xử “như những người trưởng thành”. Trẻ đưa ra sáng kiến, khám phá, cố gắng, mắc sai lầm và bắt đầu lại. Trẻ cần mắc lỗi và tìm kiếm câu trả lời của chính mình để cảm nhận được khả năng của bản thân.

Cấp độ thứ ba này rất cần thiết cho sự phát triển năng lực của chúng ta. Nó cho phép ta sửa chữa chúng và khám phá giới hạn của bản thân.

Khi thiếu sự tự tin đó…

Khi bị chế giễu, được bảo vệ hay bị khiển trách quá mức, khi trưởng thành, đứa trẻ sẽ có xu hướng phát triển thái độ thụ động, không dám nghĩ dám làm và do dự về các quyết định mình sẽ thực hiện. Người đó sẽ luôn tìm kiếm sự chấp thuận, hành động với nỗi sợ hãi bị đánh giá và cũng có xu hướng chỉ trích mọi thứ.

Sự tin tưởng xã hội và với các mối quan hệ

Cuộc đối đầu với người khác

Đứa trẻ cũng rất nhanh chóng đối mặt với người kia: anh chị em, anh chị em họ, bạn cùng lớp, những người quen của cha mẹ… Đối mặt với người kia, đứa trẻ sẽ tìm cách so sánh, đánh giá bản thân và cũng sẽ xác định được vị trí của mình trong một nhóm.

Mức độ tin cậy này không chỉ giúp phát triển sự hòa đồng và dễ dàng trong một nhóm mà còn xây dựng lòng tin ở những người khác.

Khi thiếu lòng tin đó…

Nếu đứa trẻ bị chối bỏ và hạn chế tối đa trong một nhóm, hoặc ngược lại, quá bị “diễn theo kịch bản”, nó sẽ giữ lại hành vi này khi đã trưởng thành. Người đó sẽ có xu hướng rút lui, giữ im lặng, đi theo người khác hoặc dựng cảnh để biểu hiện niềm tin của mình. Để bảo vệ bản thân hoặc tìm vị trí của mình, anh ta cũng có thể chọn đeo mặt nạ trong xã hội…

Bởi vì bạn xứng đáng với nó !

Sự tự tin, theo định nghĩa là tinh tế và hay dao động, là một khái niệm được quảng cáo và tiếp thị khai thác đặc biệt nhiều. Nếu nó có nghĩa trên tất cả là “thái độ, cách sống”, nó được chuyển hướng một cách khéo léo để tự biến đổi thành “cái để sở hữu”. Bạn có muốn tự tin hơn không? Vậy hãy mua, sử dụng, đặt hàng, tiêu dùng! Ta được tưới tắmnhững hình ảnh bóp méo và lý tưởng hóa sự tự tin, và bằng cách tạo ra nhu cầu, củng cố sự chắc chắn là ta đang thiếu hụt nó. Một sự vắng mặt rõ ràng được lấp đầy bởi sự tiêu thụ…

Tóm lại, lòng tự tin là:

  • Cảm thấy hài lòng với bản thân, hiểu rõ bản thân và đánh giá cao bản thân như một cá thể độc nhất.
  • Nhận thức được năng lực, năng khiếu, phẩm chất và điểm yếu của mình.
  • Có thể hành động hoặc phản ứng tự phát với một tình huống một cách chính đáng và thích hợp.
  • Lắng nghe mong muốn, nhu cầu của bản thân, có mục tiêu và làm mọi thứ có thể để đạt được chúng.
  • Trao đổi, chia sẻ, giao tiếp, cân nhắc và tin tưởng người khác.

Các bài viết được biên tập theo cuốn sách Phát triển sự tự tin (Développer la confiance en soi), tác giả Marie-Laure Cuzarq. Vân Anh dịch, biên tập và trình bày

Vân Anh Nguyễn

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Lên đầu trang