Nhà nghiên cứu về các cặp đôi nổi tiếng John Gottman đã xác định bốn cách giao tiếp: gồm chỉ trích (criticism), khinh thường (contempt), phòng thủ (defensiveness) và “chiến tranh lạnh:” (stonewalling) – dự báo sự thất bại trong mối quan hệ.
Điều quan trọng là mỗi người trong cặp đôi nhận ra liệu bản thân có thực hiện bất kỳ điều nào trong số này không và họ có thể làm điều gì khác thay thế. Cần lưu ý là tất cả chúng ta đều đôi khi sử dụng những cách giao tiếp thế này nhưng nếu bạn thực hành thường xuyên phong cách của “bốn kỵ sĩ” này, mối quan hệ của bạn có thể gặp rắc rối.
Chỉ trích
Chỉ trích là khi bạn đưa ra những đánh giá tiêu cực về người đối tác của mình. Đó không phải là lời phê bình hay chỉ trích cụ thể cho một tình huống, mà là một lời phàn nàn toàn diện về tính cách của người yêu bạn. Hãy chú ý theo dõi những từ như “không/chẳng bao giờ” hoặc “luôn luôn/lúc nào cũng” để biểu thị sự chỉ trích. Ví dụ, “em luôn luôn ích kỷ” hoặc “anh chẳng bao giờ quan tâm đến cảm xúc của tôi”.
Lựa chọn lành mạnh hơn thay vì chỉ trích là gì?
Ai cũng thỉnh thoảng phàn nàn nhưng hãy cố gắng tránh những cuộc tấn công lặp đi lặp lại với người đối tác của bạn. Sử dụng các câu nói ngôi “tôi”, chẳng hạn như “Anh/em cảm thấy”, có thể giúp loại bỏ những lời bình luận mang tính chỉ trích.
Khinh thường
Khinh thường giống như những lời chỉ trích, nhưng mạnh bạo hơn. Bạn không chỉ chỉ trích hành vi của người kia, mà bạn còn nói một cách quá đáng và mang tính hủy hoại người kia. Khinh thường cũng ngụ ý rằng bạn cảm thấy bản thân vượt trội hơn đối tác của mình. Nạn nhân của sự khinh thường thường sẽ cảm thấy người đối tác của họ đang trịch thượng hoặc không yêu thích gì họ. Gọi người đối tác của bạn là “đồ thảm hại” hoặc giảm thiểu cảm xúc của họ là những ví dụ về sự khinh thường.
Lựa chọn lành mạnh hơn thay vì khinh thường là gì?
Sự tôn vinh là liều thuốc giải độc cho sự khinh thường. Nói với người đối tác của bạn về những phẩm chất tích cực của họ, cho họ thấy rằng bạn tôn trọng họ.
Biện hộ, phòng thủ
Biện hộ là khi bạn đáp trả một lời phàn nàn với lý do bào chữa hoặc chối bỏ thay vì nhận trách nhiệm về hành động của mình. Ví dụ: khi đối tác của bạn phàn nàn rằng bạn không nhớ đi mua đồ tạp hóa, bạn trả lời rằng “à, thì anh/em cũng luôn quên đi lấy đồ giặt khô đó thôi”.
Lựa chọn lành mạnh hơn thay vì phòng thủ là gì?
Mặc dù có thể khó thừa nhận lỗi lầm của chính mình, nhưng điều tốt nhất nên làm là chịu trách nhiệm đối với hành vi của ta. Tốt hơn nữa là xin lỗi người kia vì sai lầm của bạn.
“Chiến tranh lạnh”, hay “dựng bức tường đá”
Chiến tranh lạnh là khi bạn phớt lờ ai đó, bằng cách không trả lời họ hoặc bỏ đi mà không hề giải thích. Mặc dù điều này có vẻ ít gây hại hơn những kỵ sĩ khác, nhưng nó thậm chí còn có thể gây hậu quả tàn khốc hơn. Điều này có thể giống như chối bỏ hoàn toàn người đối tác của bạn.
Lựa chọn lành mạnh hơn thay vì xây bức tường đá là gì?
Một hành động đơn giản mà bạn có thể làm là nói với đối tác của mình rằng bạn cần một chút thời gian ở một mình. Việc này cho bạn thời gian để sắp xếp lại bản thân, mà đối tác của bạn biết rằng họ không bị chối bỏ. Trong thời gian đó, hãy làm điều gì đó giúp bạn cảm thấy bình tĩnh hơn, chẳng hạn như đi dạo.
Nguồn: www.theraplatform.com
Vân Anh dịch, biên tập và trình bày
Bản quyền bài viết thuộc về Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Fanpage Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông: https://www.facebook.com/InstituteofPsychologyandMedia
